Altı farklı disleksi türü vardır. Disleksi türleri şunlardır:

 

          Birincil tip disleksi

  Dislekside en yaygın tür birincil türdür. Serebral kortekste disfonksiyon olduğunda ortaya çıkar. Birincil tip kalıtsaldır, yaşam boyu devam eder.

 

          İkincil tip (Gelişimsel) disleksi

  Fetal gelişim sırasında beyin gelişiminin erken aşamalarında başlar. Birincil türün aksine disleksinin bu formu yaşla birlikte azalacaktır. Bu disleksi türü erkeklerde, kadınlara nazaran daha sık görünür.

 

          Travma tipi disleksi

  Travma tipi disleksi, beynin okuma ve yazmayı kontrol eden bölgesinde fiziksel bir yaralanma olduğunda ortaya çıkar.

 

          Fonolojik disleksi

  Her dilde, kelimeleri oluşturmak için tekrar tekrar kullandığı ortak sesler vardır. Disleksi hastaları, ana dillerini konuşmak için ihtiyaç duydukları sesleri üretme ve işleme konusunda hiçbir sorun yaşamazlar. Buradaki zorluk, bir kelimeyi oluşturan tek tek sesleri tanımlamakla birlikte gelir. Okumada sesler önemli gibi görünmeyebilir, ancak çocukların okumayı öğrenirken atmaları gereken ilk adımlardan biri kelimelerin kodunu çözmektir. Disleksinin bu türünde işitselden daha çok görsel işleme sorunu ön plana çıkar.

 

          Yüzey disleksi

  Yani sözcüklerin tanınması ve yazılmasında zorluk çekilen türüdür.

 

          Görsel disleksi

  Görsel Disleksi görsel işlemeyi etkiler: yani beyin, gözlerin gördüklerinin tam resmini alamaz. Bu, harf oluşturmayı öğrenmek ve aynı zamanda sözcüklerdeki doğru harf dizilerini hatırlamanın anahtar olduğu bir süreç olan yazım konusunda ustalaşmak için ciddi sonuçlar doğurabilir.

                    Disleksi hastalığı belirtilerinin görüldüğü çocuklarda öncelikle işitme veya görme ile ilgili bir problem olup olmadığı tespit edilir. İşitme ve görmeyle ilgili herhangi bir sorunun olmadığı durumlarda disleksi değerlendirmesi yapılabilir.

 

         Çocuğun ebeveynleri veya öğretmenleri, asağıdaki sorunların çoğunu fark ederlerse disleksiden   süphelenebilirler:

 

* Normal zekaya sahip olmasına rağmen zayıf okuma becerileri

* Zayıf yazma becerileri

* Ödevleri ve testleri çoğu defa zamanında bitirememek

* Telefon numaralarını ezberlemede ve derslerle ilişkili basit terimleri ezberlemede güçlük çekmek

* Yönlerle ilgili öğrenme sorunları (Harita okuma sorunları)

* Yabancı dil derslerini geçmekte zorluk

 

Not: Bu sorunlardan herhangi birine sahip olmak, kişinin kesinlikle disleksi olduğu anlamına gelmez.

 

                     Disleksinin teşhis edilmesini sağlayacak belirli ve tek bir test mevcut değildir. Disleksi teşhisi esnasında birçok faktör göz önünde bulundurulur. Doktor, çocuğun okuma ve dil becerilerini belirlemek için birkaç standart test yapılmasını isteyebilir. Bu testlerle ilgili çocuğun okuma becerisinin seviyesi ve kalitesi analiz edilebilir. Doktor ayrıca çocuğun zihinsel sağlığını daha iyi anlamak için çocuğa ve ebeveynlerine psikolojik testlerde bulunan soruları sorabilir. Nitekim bu testlerle sosyal sorunların, kaygı veya depresyonun çocuğun yeteneklerini sınırlayıp sınırlamadığını tespit etmek ister.

 

       Standart bir test dizisi asağıdakileri içerebilir, ancak bunlarla da sınırlı değildir:

 

* Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-Üçüncü Baskı (WISC-III)

* Çocuklar için Kaufman Değerlendirme Bataryası (KABC)

* Stanford-Binet Zeka Ölçeği

* Woodcock-Johnson Psiko-Eğitimsel Batarya

* Peabody Bireysel Başarı Testleri-Revize Edildi (PIAT)

* Wechsler Bireysel Başarı Testleri (WIAT)

* Kaufman Eğitimsel Başarı Testleri (KTEA)

* Bender Gestalt Görsel Motor Algılama Testi

* Görsel-Motor Entegrasyonunun Beery Gelişim Testi

* Motorsuz Görsel Algı Testi

* Görsel İşitsel Sayı Aralığı Testi (VADS)

* İşitsel Algı Testi (TAPS)

* Görsel Algı Testi (TVPS)

* Peabody Resimli Kelime Testi-

* Etkileyici Tek Kelimelik Resim Kelime Testi

* Dili İşitsel Anlama Testi

 

                    Okuma ve yazma konusunda sorun yaşayan herkesin disleksi olmadığını bilmek gerekir. Nitekim disleksik bir kişinin okuma ve yazma güçlüklerinden bazıları başka faktörlerden de kaynaklanabilir. Değerlendirme sırasında dikkate alınan bazı faktörler şunları içerebilir:

 

Genel sağlık durumu: Örneğin kişinin işitme veya görme sorunları gibi dil gelişimine ve yazma becerisine müdahale eden bazı sağlık sorunları olabilir.

 

Dil öğrenimi: Örneğin, İngilizce konuşulmayan bir geçmişe sahip bir çocuğun, İngilizce okuma ve yazma konusunda uzmanlaşması genellikle daha uzun sürer.

 

Eğitim süresi: Kişi eğitim fırsatlarını kaçırmış olabilir; örneğin, kronik bir hastalık kişiyi uzun süre okul dışında tutmuş olabilir.

 

Davranışsal veya gelişimsel bozukluklar: Örneğin, kişinin öğrenme sorunlarına neden olabilen dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olabilir.

                   Disleksi hastalarına yardımcı olmak için çeşitli teknikler ve stratejiler kullanılır. Bunlardan bazıları kayıt altına alınan dersi tekrar dinleyebilmek, kitapları okumak yerine dinlemek, yazım ve dilbilgisini kontrol etmek için bazı bilgisayar yazılımlarını kullanmayı içerir. Disleksi tedavisi, konuşma ve dil terapistleri, özel eğitim öğretmenleriyle temas kurmayı da kapsar.

                  Disleksik çocukların çoğu öğrenme güçlüklerine uyum sağlar ve normal bir sınıfta eğitim almaya devam edebilirken bazı disleksik çocuklar için özel eğitim gerekebilir. Disleksiyi ortadan kaldıracak ilaç tedavisi bulunmamaktadır. Ancak disleksiye eşlik eden psikiyatrik bir hastalık mevcutsa söz konusu hastalıkların tedavi edilmesi çok önemlidir.

                 Disleksili çocukların başarısı disleksinin ne kadar şiddetli olduğuna, ne kadar erken teşhis edildiğine ve tedavinin kalitesine bağlıdır.

 

        Disleksi tedavisi için özetle şu hususlara dikkat edilmelidir:

 

* Çocuğunuzun beyninin daha kolay tanımlayabileceği belirli yazı tiplerini kullanma

* Artikülasyon problemlerini ele almak için konuşma ve dil terapisi alma

* Kelimeleri en küçük ses birimlerine ayırmayı içeren fonemik farkındalığın öğretilmesi

* Okurken güçlük çekilen kelimeleri tekrar tekrar okutarak pratiklik kazandırmak gibi disleksi egzersizlerinin uygulanması

* Dil becerilerinin yazılı veya sözlü kelimelere resimler, nesneler veya seslerin eşlik ettiği çoklu duyusal terapinin kullanılması

* Gerek duyulması halinde dislektik çocuğa bu alanda uzmanlaşmış kişiler tarafından bireysel yada grup halinde özel bir eğitim verilmesi,

* Anne baba disleksili çocuğuyla diğer çocukları kıyaslamamalı, bu özel durumu inkar etmeden kabullenmelidir.

* Aile çocuğuna karşı tutarlı davranmalıdır. Yani bir gün hoşgörülü sabırlı olan anne-baba diğer gün çocuğuna karşı farklı bir tutum almamalıdır.  

* Her çocuğun kendine ait ilgi ve yetenekleri olduğu bilinmeli, çocuk yapamadığı şeyler üzerinden baskı altına alınmamalıdır.

* Aile okulda öğretmenlerle yakın bir iletişimde bulunmalıdır.

* Aile tutum ve davranışlarıyla çocuşuna güven vermeli, onu sosyal faaliyetlere yönlendirebilmeli, teşsvik edici söylemlerde bulunmalıdır.

* Çocuk toplumdan kesinlikle uzaklaştırılmamalıdır.

* Aile dislektik çocuklarına okul dışında da gerekli destekleyici eğitim ve çalışmaların yapılmasını sağlamaya çaba sarf etmelidir.

* Çocuğa yeterli şekilde ilgi ve sevgi gösterilmelidir.